Lessen uit Feyenoord City: Vertrouw toch eens op de kennis van de burger

Het was uiteindelijk wethouder Zeegers die het laatste stukje van de pleister eraf trok deze maand. De gemeente reserveert geen plek meer voor een nieuw voetbalstadion in Feyenoord City, schreef ze aan de gemeenteraad. En daarmee is het zoveelste stadionplan op Zuid definitief dood en begraven.

De Raad van State had het project een paar weken eerder al terug naar start verwezen. Deze hoogste bestuursrechter vernietigde het bestemmingsplan. Argumenten daarvoor: de gemeenteraad had moeten inzien dat de financiering van het stadionproject nog te onzeker was toen zij het bestemmingsplan goedkeurde. En daarnaast kon de voetbalclub Feyenoord zich wel erg makkelijk terugtrekken uit het project van Stadion Feijenoord, waardoor het maar de vraag was of er wel behoefte was aan een nieuwe voetbaltempel.

Welbeschouwd komen die twee argumenten op hetzelfde neer. De bvo (betaald voetbalorganisatie) hield de optie om zich terug te trekken zolang er niet een bouwer met een vaste prijs was, een deugdelijke businesscase en de financiering volledig geregeld. Uiteindelijk draaide het allemaal om geld: de kosten van het plan, de financiering ervan en de manier waarop de investering terugverdiend moest worden.

En precies daarvoor was de politiek al uitgebreid gewaarschuwd. Zeshonderd supporters hadden zich aangemeld om in te spreken bij de gemeenteraad tijdens de besluitvorming over de stadionplannen. Daarvan mochten er 60 supporters in juni 2021 naar het stadhuis komen. 59 van hen waren erg kritisch. Maar erg serieus werden ze niet genomen.

Supporters die een nieuw, modern stadion niet zagen zitten? Het stadhuis spon er in al die jaren dat aan Feyenoord City werd gewerkt graag een frame omheen van nostalgische puristen die de moderne voetbaleconomie niet helemaal snapten. Kuip-fetisjisten die nog liever kauwend op een koude kroket naar degradatievoetbal van Feyenoord gaan zitten kijken, dan dat ze ooit een stap in een modern voetbalstadion zouden zetten. Op z’n best. Op z’n slechtst waren het hooligans waarvoor je de halve stad moest afzetten als ze naar het stadhuis kwamen.

Maar zo was het niet. Onder die tegenstanders zaten supporters die vanuit de inhoud heel goed beredeneerden waarom het plan voor Feyenoord City een slecht plan was. Voor ons onderzoek naar Feyenoord City spraken we er een flink aantal. En heus, ook onder Feyenoord-supporters zijn mensen die dagelijks werken met complexe omgevingsplannen, of alles weten van grote financieringsvraagstukken. Er zitten experts tussen op het gebied van bouwmanagement en landaanwinning. Architecten en omgevingsjuristen. En allemaal zagen ze: dit plan kan niet uit. Het is te duur en te ingewikkeld, en dus te risicovol voor onze club, die als het misgaat moet meebetalen aan het fiasco. En ze legden het nog duidelijk uit ook.

Dat de gemeenteraad daar niet beter naar luisterde is een gemiste kans. Nu zijn er tientallen miljoenen weggegooid. En ook de architecten bij OMA, de vele adviseurs en andere bedrijven die veel tijd staken in de plannen zullen ervan balen dat hun inspanningen voor niets zijn geweest.

Waarom is er niet beter geluisterd naar mensen die waarschuwden dat de financiering zo onzeker was? Oppositiepartij 50+ stelde die vraag letterlijk aan het College. Het antwoord geeft niet direct reden voor optimisme. ‘Er was op basis van jurisprudentie geen aanleiding te veronderstellen dat het bestemmingsplan op deze grond vernietigd zou worden’. Dat klinkt vooral als: wat burgers ervan vinden interesseert ons niet, zolang het juridisch maar kan.

En op de vraag wat het college anders had gedaan, is het antwoord: ‘een hardere overeenkomst met de bvo waardoor die minder makkelijk hadden kunnen afzien van het stadion’. Ofwel, een overheid die vooral heil ziet in het afdwingen van resultaten via in beton gegoten contracten.

Terwijl de les die we uit 2022 meenemen echt een andere zou moeten zijn: durf nou eens te luisteren naar betrokken burgers, en maak gebruik van hun kennis en kunde.

Dit artikel verscheen ook bij Vers Beton.