Wat hebben bewoners daadwerkelijk te zeggen over plannen van bedrijven en de overheid met hun leefomgeving? Op papier is burgerparticipatie een belangrijk onderdeel van de plannenmakerij. Maar in de praktijk valt dat vaak vies tegen. In ons dossier ‘Wonen Daar Mensen Dan?’ schrijven we over falend lokaal bestuur, fop-inspraak, én onderzoeken we wat beter kan.

Personeelstekorten, onwerkbare roosters, machtige verzekeraars en verdwijnende huisartsen. De gezondheidszorg staat onder grote druk. In ons zorg-dossier diept Spit de grootste problemen uit.

Nieuws over de visserij gaat vaak over kleine vissers die met moeite het hoofd boven water kunnen houden. Maar er zijn ook drie visserijmultinationals die de Quote-500 hebben gehaald met de verkoop van diepgevroren vis. Met varende visfabrieken vangen zij enorme hoeveelheden vis die ze over de hele wereld verkopen. In ons vis-dossier gaat Spit de diepte in.

Terwijl koophuizen voor een steeds grotere groep onbereik worden, doen sociale woningcorporaties ook allang niet meer waar ze voor opgericht waren - betaalbare huisvesting verzorgen voor de gewone man. In dit dossier schrijven we over sjoemelende vastgoedprofessionals en falende corporaties

Wie trekken er aan de touwtjes in Hilversum? Waarom zijn bijna alle Nederlandse kranten in handen van twee Belgische familiebedrijven? En wat zijn daarvan de gevolgen? In het media-dossier nemen we ons eigen vakgebied onder de loep. Van stiekeme contracten tot politieke invloed, een reeks diepgravende artikelen over ons medialandschap.

Ziek en verzwakte vee dat eigenlijk niet getransporteerd mag worden, belandt soms toch in Belgische slachthuizen. En wat moeten we aan met de wolf in Nederland? Spit zoekt op z’n tijd kwesties uit in het landbouwdossier.

Dieuwertje Kuijpers volgt voor Spit het Defensie-dossier. Ze schrijft over misstanden binnen de krijgsmacht, dubieuze lobby’s en gedoe met de bouw en verplaatsing van kazernes en radarposten.

Volgens sommigen is het de beste route om van het aardgas af te komen en onze huizen op een duurzamer manier te verwarmen: het warmtenet. Maar in de praktijk valt dat tegen. Consumenten betalen de hoofdprijs door de monopoliepositie die warmtebedrijven innemen. Nederland heeft de duurste warmtenetten ter wereld. De warmtebronnen blijken bovendien vaak helemaal niet zo duurzaam. En achter de aanleg van grootschalige warmtenetten gaan vaak heel andere belangen schuil te gaan.

Een machtig bolwerk op zijn retour: de katholieke kerk. Met de voortschrijdende secularisatie is het rijke roomse leven van weleer verleden tijd. Maar achter die aftakeling wordt een keiharde strijd uitgevochten om geld. Zusterorden die miljoenen euro’s opspaarden voor goede doelen, worden onder druk door het Vaticaan.

In Europa zijn de afgelopen decennia steeds strengere eisen gesteld aan diesel en benzine. Zo niet in Afrika. Vanuit Europa worden brandstoffen met veel meer schadelijke stoffen als zwavel, mangaan en benzeen geëxporteerd naar landen als Ghana en Nigeria. Strengere exportregels die Nederland invoerde, hebben vooralsnog weinig effect. Oliehandelaren verhuizen simpelweg naar België.

In 2024 komt er een nieuwe zedenwet. Het wordt dan makkelijker om aangifte van seksueel geweld te doen. Een belangrijke ontwikkeling, vinden experts. Toch klinkt er ook kritiek: de nieuwe Nederlandse zedenwet zou te veel gewicht bij slachtoffers leggen, en ten koste gaan van verdachtenbescherming. Spit dook in twee delen in deze belangrijke wetswijziging.

Dubbele petten van senatoren, Kamerleden met eigen bv’tjes en niet opgegeven nevenfuncties. Wie controleert de controleurs in de politiek? Spit duikt zo af en toe onder in de Haagse bubbel en doet verslag van prangende integriteitskwesties.

Afval bestaat niet. Althans, niet als je besluit om afval voortaan een ‘grondstof’ te noemen. En zo werden met gerecyclede ‘grondstoffen’ natuurgebieden aangelegd langs de oevers van Nederlandse rivieren. Dat er vervolgens overal plastic afval en PFAS-verontreiniging opduikt, doet de wenkbrauwen van omwonenden fronsen. Een duik in de schimmige wereld van de handel in vervuilde grond.

Vraag een gemiddelde voetballiefhebber wat het mooiste stadion van Nederland is, en de kans is groot dat hij ‘De Kuip’ antwoordt. Toch vonden bestuurders en politici het tijd voor een nieuw onderkomen voor Feyenoord. Jarenlang werd gewerkt aan de plannen voor ‘Feyenoord City’, een megalomane voetbaltempel gebouwd op financieel drijfzand, bleek uit onderzoek van Spit. Vier jaar, tientallen miljoenen euro’s en een uitspraak van de Raad van State later moest ook de gemeente dat erkennen, en gingen de plannen van tafel.

De minst bekende bestuurslaag van Nederland vervult wel een heel belangrijke taak: de waterschappen moeten ervoor zorgen dat we allemaal droge voeten houden. maar wie zitten er eigenlijk op het pluche in de waterschappen? En welke belangen hebben zij zoal? Spit baggert de waterschappen uit in een serie artikelen.

Je kunt tegenwoordig met de metro van Rotterdam naar het strand in Hoek van Holland. Maar de verbinding was een peperduur project, terwijl er een prima spoorverbinding lag. Mismanagement, wensdenken en een gebrek aan democratische controle lieten het project ontsporen.

De helft van de 150.000 puppy’s die Nederlanders per jaar aanschaffen komt uit een illegale fokkerij. Handelaars die al jaren in beeld zijn bij de autoriteiten, adverteren nog steeds open en bloot hun koopwaar. Het nieuwe wetsvoorstel voor een ‘houdverbod’ voor veelplegers is volgens insiders niet meer dan de zoveelste papieren tijger.

Spit onderzoekt biotechbedrijf Galapagos. Directeur Onno van de Stolpe wist in 2020 al zeker twee maanden dat zijn reuma-pil filgotinib waarschijnlijk niet op de Amerikaanse markt zou worden toegelaten. Toch onthield hij aandeelhouders deze cruciale informatie. ‘Kleine beleggers zagen hun spaarcenten in rook opgaan.’

Sommige Quote 500-ondernemers vroegen al na een paar weken coronacrisis overheidssteun aan. Ze gooien hun verliezen op het bordje van de belastingbetaler, klonk het al snel. Is die kritiek terecht? We trokken alle 500 leden van de Quote-500 door de wasstraat.