Hoe Rotterdam zijn
skatecultuur verkwanselt
Het was de hotspot voor skatend, boardend en wheelend Rotterdam. Maar met de herinrichting van het Museumpark verdween een uniek stukje skatecultuur. Dat was niet nodig geweest als de skaters op tijd waren gehoord. Ook anderen zijn niet blij met het participatieproces. Wat ging er mis?
“De dagen leken op elkaar. Het was lente, het was warm — het was coronalockdown. In het Museumpark zaten overal groepjes mensen, in het midden werd geskatet. Niemand had last van elkaar. Al die groepjes hadden hun eigen speakers mee en draaiden verschillende muziek — hiphop, metal, psychedelische rock. Het leek wel een klein festival. Iedereen was aan het chillen, het was een plek van verbinding. Ik heb er echt belachelijk veel vrienden leren kennen.”
Met weemoed kijkt Emma Albers terug op de dagen die ze skatend doorbracht in het Museumpark. Of beter, op het evenementendek aan de voet van het Depot, de metershoge spiegelende bloempot waar Boijmans van Beuningen zijn kunstobjecten opslaat. Nu staat de asfaltvlakte alweer een jaar achter hekken. Een bouwkeet met de slogan ‘less traffic, more greenery’ laat zien waarom. Het Museumpark moet worden vergroend.
Daarmee verdwijnt de asfaltvlakte die het Museumpark voor de skaters zo uniek maakte. Na de verbouwing is de ondergrond minder glad, en staat het plein vol plantenbakken. "Er is geen vergelijkbare plek meer. De groep bestond uit mensen die je tegenkwam op het plein, geen mensen met wie je gaat afspreken. Die vrienden zie ik nu niet meer. ”
De gemeente heeft namelijk grote ambities met het Museumpark. Het moet volgens het bestemmingsplan van 2016 een ‘internationaal topmilieu’ worden, “waar het versterken en het uitbouwen van de vrijetijdseconomie een belangrijk speerpunt is.” Daarvoor wil de gemeente de omgeving groener maken. Het Londense bureau Gustafson Porter stelde een plan op voor de buitenruimte rond het depot. De gemeentelijke landschapsarchitecten werkten dat vervolgens uit. Vanaf 2018 begon het participatieproces en kreeg ook de omgeving inspraak.
.png)
Burgerparticipatie?
Bestuursorganen – dus ook gemeentebesturen – zijn verplicht belanghebbenden te betrekken bij het nemen van besluiten. Dit recht ligt vast in de Grondwet. Participatie wordt belangrijker onder de Omgevingswet, die op 1 januari 2024 is ingevoerd. Het idee is dat plannen voor de publieke ruimte beter worden als niet alleen ambtenaren, maar ook omwonenden en gebruikers inspraak hebben. Dat vergroot het draagvlak en versterkt de democratie.
Niemand blij met ontwerp
Maar de skaters op het Museumpark is van tevoren nooit gevraagd wat ze van de plannen vonden. Festivalorganisatoren die wél werden betrokken, voelen zich ook niet gehoord. Vrijwel niemand is echt blij met het ontwerp.
Joost Maaskant, organisator van de openluchtbioscoop, schrok zich rot toen hij aanschoof bij de eerste participatiebijeenkomst: “We kregen de mededeling dat het park werd vergroend en we 40 procent van het plein niet meer konden gebruiken.”
Maaskant bewaart geen goede herinneringen aan de gesprekken. “Elke keer zaten er andere mensen van de gemeente aan tafel. Er werd niet genotuleerd. Alles ging mondeling. Het voelde alsof alles al besloten was en wij alleen aan tafel zaten omwille van het participatieproces.”
Illusie van inspraak
Ook de omwonenden zijn niet onverdeeld gelukkig met de plannen. “Je wordt een nummer”, blikt Hans Ophuis, oud-voorzitter van de inmiddels opgeheven Vrienden Van Het Park Stichting terug. “In het begin hadden we nog de illusie dat we echt inspraak hadden. Maar in de loop van de tijd raak je ingekapseld in al bestaande plannen van de overheid. Het participatieproces werd vooral gezien als afvinken, zodat het plan gewoon door kon gaan.”
"Het participatieproces
werd vooral gezien als afvinken"
Vrees voor claims?
Pas begin 2021, toen het participatietraject alweer een jaar klaar was en de gemeente het definitieve ontwerp af had, kregen de skaters lucht van de plannen. In april dat jaar richtten ze een actiegroep op, met skater Kim Butter als bevlogen aanjager. Er volgden een drieduizend keer getekende petitie, een zomerse skatedemonstratie, en een inspraaksessie in de gemeenteraad. Dat leek succesvol: de politiek wilde proberen het plein te behouden voor de skaters. Maar het bleek te laat. De gemeente had de opdracht al uitgeschreven. Volgens de ambtenaren was stopzetten van de aanbesteding geen optie. Bedrijven die al hadden ingetekend, zouden dan een claim kunnen indienen.
Als goedmakertje speelde de gemeenteraad wel 112.500 euro vrij om de nieuwe ondergrond beter berijdbaar te maken. Er kwamen proefvlakken die de skaters mochten testen. “Onze conclusie was: geen van die proefvlakken was echt goed skatebaar,” zegt Butter. Maar de gemeente vindt dat er genoeg gedaan is om de skaters tegemoet te komen.
Top-downbeslissing
“Er wordt over een belangrijke plek voor de skatecultuur heen gewalst”, zegt Michel van Dartel, (46). Hij is skater, lector Situated Art & Design en directeur van de culturele instelling V2. Vanwege een paar stroken gras verdwijnt de skatecultuur uit Rotterdam en keert een enthousiaste groep jongeren zich tegen de politiek. “Het zijn jonge mensen in een vormende fase van hun leven die je confronteert met zo’n top-downbeslissing over hun plek en hun cultuur. Die groeien nu op met het idee dat de gemeente hun belang niet vertegenwoordigt.”
Volledig interview met Michel van Dartel
“Er wordt over een belangrijke plek voor de skatecultuur heen gewalst”
Shaquille Walker, opgegroeid op Sint Maarten en sinds vijf jaar fanatiek skater op Museumpark, snapt er weinig van. “De gemeente wil dingen veranderen om ze mooier te laten lijken. Maar misschien kunnen ze meer rekening houden met mensen die echt in de stad wonen, en niet alleen toeristen?”
Volledig interview met Shaquille Walker
Wat is ons
overkomen?
In ons onderzoek Wonen daar mensen dan? zien we het vaker: participatie als afvinkoperatie. Er ligt al een plan, en niemand heeft er belang bij om daar allerlei wijzigingen in door te voeren, want dat leidt maar tot vertraging en extra kosten. Participatie bestaat dan uit een aantal inspraakronden, waarbij alleen minimale aanpassingen doorgevoerd worden. Voor insprekers is vaak volkomen onduidelijk of er iets met hun input is gedaan, en zo ja wat. In Rotterdam is nu het gevolg dat de bruisende skatecultuur op zijn gat ligt.
Steun ons
Onderzoeksjournalistiek vervult een essentiële waakhondfunctie in een democratische rechtsstaat. Maar ons werk is tijdrovend en kostbaar. De tarieven die mediabedrijven betalen, dekken slechts een klein deel van ons spitwerk. Jouw steun is daarom onmisbaar. Help ons spitten en doneer nu een (klein) bedrag!